Samookaleczenie może pełnić w rodzinie, podobne jak i w życiu jednostki,
różne funkcje. Może odzwierciedlać trudności i napięcia w relacjach rodzinnych,
a mimo to sprowadzać problem zaburzenia bądź winy do jednostki, która się
uszkadza.
Oto najczęstsze reakcje dorosłych w kontakcie z osobą okaleczającą się:
- Duże współczucie i pełne emocji wsparcie – reakcja wynikająca z chęci ratowania dziecka i udzielenia mu pomocy za wszelką cenę; polega też na chęci podjęcia szybkiej interwencji i wpłynięcia na młodą osobę tak, aby jak najszybciej zaprzestała samouszkodzeń.
- Przerażenie i strach – reakcja wynikająca z przekonania, że samookaleczenia są zachowaniem zagrażającym życiu i zdrowiu.
- Potępienie, zawstydzanie, groźby – reakcja, której podstawą jest złość; często wynika ona z przekonania, że zachowanie autoagresywne jest nielogiczne; niekiedy reakcja taka wynika z połączenia lęku i bezradności wobec zachowań młodej osoby.
- Szok, unikanie – reakcja, która powoduje, że inni starają się „nie zauważać” okaleczania, rodzice i wychowawcy unikają rozmowy z dzieckiem na ten temat; wynika z chęci ochrony siebie w związku z silnym poczuciem dezorientacji.
Żadna z tych reakcji nie jest zbyt pomocna. Ich nieskuteczność wynika głównie z tego, że towarzyszą im bardzo silne emocje. W sytuacji, gdy okaleczenia są związane z emocjami dziecka, dodatkowe podsycanie napięcia przez emocje rodziców czy otoczenia nie służy poszukiwaniu konstruktywnych rozwiązań.
Bibliografia: Walsh, B.W. (2014) Terapia samouszkodzeń. Kraków: UWJ
Autorka: Renata Chronowska – psycholog
