W związku z licznymi zapytaniami, poprosiliśmy prawnika o pomoc w zebraniu obowiązków różnych grup publicznych w przypadku próby samobójczej.
Policji
Na gruncie obowiązującego stanu prawnego szczególne obowiązki funkcjonariuszy policji określa m. in. art. 1 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o Policji, zgodnie z którym do podstawowych zadań Policji należą m. in.: ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra oraz ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego. Ponadto, policjant obowiązany jest dochować obowiązków wynikających z roty złożonego ślubowania (art. 58 ust. 1 ustawy o Policji), a z treści ślubowania zawartej w art. 27 ust. 1 ustawy o Policji wynika, że ślubuje on „(…) służyć wiernie Narodowi, chronić ustanowiony Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej porządek prawny, strzec bezpieczeństwa Państwa i jego obywateli, nawet z narażeniem życia.” Z analizowanym zagadnieniem wiążą się również przepisy dotyczące zatrzymania. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o Policji, uprawnienie takie przysługuje Policji w stosunku do osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, a także dla mienia. Chodzi o każdy przypadek zagrożenia dla życia człowieka, w tym także w sytuacji, gdy on sam jest dla siebie źródłem takiego niebezpieczeństwa. Wydaje się, że w oparciu o przytoczone unormowania można sformułować wniosek, że policjant ma szczególny prawny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, w sytuacji zamachu samobójczego. Jednocześnie należy zastrzec, że nie sposób zgodzić się z zapatrywaniem, że każdy policjant, również nie będący na służbie, jest gwarantem bezpieczeństwa obywateli. Odmienne rozwiązanie wydaje się być nie do przyjęcia ze względów praktycznych, gdyż stawiałoby policjanta w szczególnej sytuacji w stosunku do innych zawodów związanych z ochroną określonych dóbr.
Pracownicy izby wytrzeźwień
Ustawowo uregulowano również tryb postępowania wobec osób znajdujących się w stanie nietrzeźwości w sytuacji zagrożenia ich życia. Zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi osoby takie mogą zostać doprowadzone do izby wytrzeźwień, podmiotu leczniczego lub innej właściwej placówki utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego albo do miejsca zamieszkania lub pobytu. W razie braku izby wytrzeźwień osoby takie mogą być doprowadzone do jednostki Policji. Na mocy ww. ustawy sprecyzowano zasady badania i ewentualnego hospitalizowania osoby doprowadzonej do izby wytrzeźwień (art. 402 ustawy), jak również jednoznacznie wskazano osoby odpowiedzialne za decyzję o przyjęciu lub odmowie przyjęcia do izby (art. 403 ustawy).
Nauczyciele
Szczególne obowiązki ciążą również na osobach pracujących z młodzieżą. W szczególności dotyczy to nauczycieli, którzy zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela zobowiązani są rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym im stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą, w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę. Z kolei na dyrektorze zakładu poprawczego lub schroniska dla nieletnich ciąży obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa osób osadzonych w tego rodzaju placówkach – zob. § 21 ust. 1 i 3, § 25, § 34 i § 75 oraz rozdział 9a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2001 r. w sprawie zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich (Dz.U. Nr 124, poz. 1359 z późn. zm.).
