Artykuł dedykowany pedagogom i nauczycielom.
Dzieci, które są uwikłane w przemoc mogą mieć trudność w proszeniu o pomoc, obawiać się zemsty sprawcy, pogorszenia swojej sytuacji, nie ufać nauczycielowi lub mieć nieprzyjemne doświadczenia w proszeniu o pomoc. To na dorosłych spoczywa ciężar mierzenia się z przemocą rówieśniczą występującą w szkole.
W momencie, gdy dziecko poprosi o pomoc lub osoba dorosła zauważy występowanie przemocy w szkole bardzo ważnym jest zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa. Dziecko powinno mieć świadomość, że ma prawo prosić o pomoc, móc opowiedzieć o tym co się dzieje, jednak nie powinno się go do tego zmuszać.
Nauczyciel/pedagog powinien porozmawiać z dzieckiem o zaistniałej sytuacji oraz zapewnić dziecko, że postara się zrobić wszystko, aby poprawić jego sytuację.
Nauczyciel/pedagog podejmując jakieś działania w sprawie sytuacji, w jakiej znalazło się dziecka powinien je informować o tych działaniach. To dziecko jest najważniejszą osobą w całej sytuacji i jeśli będzie wiedziało, jakie kroki podejmuje nauczyciel/pedagog, będzie miało poczucie wpływu na to co się dzieje, co wzmocni jego poczucie bezpieczeństwa.
Warto porozmawiać z dzieckiem o zaangażowaniu rodziców w sytuację.
Wspieraj dziecko:
- okazując mu zainteresowanie rozmawiając z nim. Czasem zwykła rozmowa pomaga częściowo pozbyć się napięcia oraz wzmacnia relację;
- pokazując mu jego mocne strony i poprzez systematyczne dowartościowywanie, wzmacniać wiarę w siebie, co pomoże w stawianiu czoła problemom; ucz go, jak reagować w trudnych sytuacjach/sytuacjach znęcania się;
- uczy go, jak unikać sytuacji niebezpiecznych.
Podczas rozmowy z dziećmi doznającymi przemocy:
- Nie bagatelizuj problemu. To co dla dorosłego może wydawać się proste, dla dziecka może być wielkim problemem. Sformułowanie: „nie przesadzaj”, „robisz z igły widły” etc mogą zniechęcić dziecko do dalszego szukania pomocy;
- Nie przypisuj dziecku winy za zaistniałą sytuację. Bywa tak, że widząc to jak dziecko funkcjonuje w gronie rówieśniczym winimy je za to, że sobie nie radzi i nie potrafi nawiązywać relacji. Obwinianie dziecka zwiększy jego traumę i niechęć do szukania pomocy, a nie rozwiąże problemu;
- Nie dawaj szybkich, dobrych rad. Czasem chcąc szybko pozbyć się problemu szukamy szybkich rozwiązań. Przemoc rówieśnicza jest problemem skomplikowanym i wymagającym czasu. Złote rady, mogą nie tylko nie pomóc, ale i zniechęcić dziecko do ponownego proszenia o pomoc. Dziecko może poczuć się zignorowane.
- Informuj. Ważne, aby dziecko widziało co się dzieje w jego sprawie, kto zostanie poinformowany i dlaczego.
pedagog Katarzyna Brzoza
Literatura:
- M. I. Dąbkowska, M. R. Dąbkowski, „Zastraszanie i przemoc szkolna. Profilaktyka – podręcznik dla nauczycieli”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010
- S. S. Swearer, D. L. Espelage, S.A. Napolitano, „Przemoc rówieśnicza. Zapobieganie i interwencje. Skuteczne strategie dla szkół”, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2010.
